Migrantensmokkel is een misdaad die over de hele wereld aanzienlijke winsten oplevert, waarbij criminele netwerken gedijen bij een grote vraag naar hun diensten en een gering risico op ontdekking.
Het FAG-rapport wijst op de meest voorkomende methoden voor het overmaken en witwassen van de opbrengsten van migrantensmokkel, van hawala, het inbrengen van de opbrengsten in legale bedrijven zoals winkels, reisbureaus en transportbedrijven, tot het toenemend inschakelen van professionele witwassers.
Het rapport over de risico’s van witwassen van geld en financiering van terrorisme (ML/FT) in verband met migrantensmokkel is in het Engels en Frans beschikbaar door op de volgende links te klikken:
De smokkel van migranten floreert als gevolg van een aantal factoren, waaronder oorlogen, geweld en gebrek aan werkgelegenheid in de thuislanden van de migranten. De belangrijkste landen van bestemming voor migranten zijn de Verenigde Staten, Canada, Spanje, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Zweden, Duitsland, Italië, Japan, Zuid-Korea, Australië en Maleisië.
In de meeste gevallen drijft de hoop op veiligheid en een beter leven mensen ertoe vaak levensgevaarlijke reizen te ondernemen, waarbij ze afhankelijk zijn van mensenhandelaars die migranten als bron van winst zien. Volgens ramingen zouden de totale inkomsten uit migrantensmokkel wereldwijd meer dan 10 miljard US-dollar per jaar kunnen bedragen.
Doel van het FAG-rapport is de kennis van de WG-/FT-risico’s die samenhangen met migrantensmokkel te actualiseren, om landen te helpen deze risico’s te beperken, smokkel te bestrijden en de opbrengsten ervan, die de belangrijkste drijfveer van dit soort criminaliteit zijn, terug te vorderen.
Dit verslag bestaat uit drie delen:
- Het eerste deel geeft een overzicht van de stromen en routes van de migrantensmokkel, en analyseert de structuur van de organisaties en netwerken die bij de smokkel van migranten betrokken zijn en, in mindere mate, de invloed van Covid-19.
- In het tweede deel worden de casestudies en de antwoorden van de landen op de vragenlijst voorgesteld, waarbij de nadruk wordt gelegd op trends in WG-/FT-risico’s, onderzoeken en internationale samenwerking.
- Het derde deel brengt goede praktijken in kaart die landen in overweging kunnen nemen.
De belangrijkste bevindingen en aanbevelingen van het FAG-rapport worden hieronder uiteengezet:
- Migrantensmokkel is een winstgevende misdaad, en inbeslagneming van activa is een cruciaal element in het afschrikken van deze criminele activiteit.
- Een belangrijke conclusie van het rapport gaat over de omvang van de moeilijkheden bij het opsporen en vervolgen van witwasactiviteiten die samenhangen met migrantensmokkel. Tot nu toe zijn er zeer weinig onderzoeken naar het witwassen van geld in verband met migrantensmokkel gevoerd of afgerond. Dit is te wijten aan een aantal factoren, waaronder:
- De grensoverschrijdende aard van migrantensmokkel, die doeltreffende internationale samenwerking en voldoende investering van middelen vereist om “het geld te traceren”.
- Geldstromen uit migrantensmokkel zijn over het algemeen moeilijk op te sporen omdat goed gereguleerde banken en geldovermakingsdiensten vaak gemeden worden. Smokkelaars gebruiken vaak fysiek geldtransport via geldkoeriers (‘mules’) of onofficiële banksystemen zoals hawala om geld over te maken. Het hawalasysteem werkt via minimarkten, winkels voor mobiele telefoons en/of elektronica en reisbureaus die in handen zijn van leden van georganiseerde misdaadgroepen. Ook restaurants worden gebruikt voor transacties van het hawalasysteem dat wordt beheerd door de smokkelaars zelf of door andere leden van de criminele organisaties, meestal van dezelfde nationaliteit als de migranten.
- Verschillende technieken worden gebruikt om geld wit te wassen dat niet besteed is aan levensonderhoud of de aankoop van goederen. Vormen van witwassen in handelstransacties lijken bijzonder veel voor te komen, en familieleden van mensenhandelaars zijn vaak betrokken bij het beheer van vennootschappen waar grote hoeveelheden contant geld omgaan, die de winsten wegsluizen. Hoewel er bijna altijd een vorm van netwerk of ‘onderneming’ bestaat die groepen migrantensmokkelaars met elkaar verbindt, en smokkelaars soms verschillende misdrijven plegen die met migrantensmokkel te maken hebben (smokkel, valse documenten opstellen en uitbuiting), houden deze criminele groepen zich meestal niet bezig met andere, niet-verwante misdrijven (bijv. drugshandel op grote schaal).
- Er zijn aanwijzingen dat migrantensmokkelaars steeds vaker een beroep doen op professionele witwassers, waarschijnlijk vanwege de voortdurende en aanhoudende vraag van migranten naar hun diensten en de grotere winsten die dat oplevert.
Van de case studies die in het FAG-rapport zijn opgenomen, raden we vooral aan de volgende te lezen:
- In België werd een smokkel van Braziliaanse arbeiders voor de bouw of industriële reiniging (‘het Braziliaanse circuit’) door de CFI ontdekt en aan de gerechtelijke autoriteiten gemeld. Er werden verdachte transacties uitgevoerd op rekeningen bij geldovermakingsbedrijven. De middelen werden gebruikt om onroerend goed in Brazilië te kopen (zie blz. 26 en 27 van het Franse verslag of blz. 24 en 25 van het Engelse verslag).
- De ontdekking van witwaspraktijken door de inbeslagname van de boekhouding van een hawala (minimarkten die als dekmantel dienden) (zie blz. 36 van het verslag in het Frans of blz. 32 van het verslag in het Engels).
