Maandag 18 juli 2022. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem stelt het blauwdruk voor een bredere fiscale hervorming voor. Dit voorstel is grotendeels gebaseerd op de conclusies uit en symposium over de fiscale hervorming, georganiseerd op 5 juli door FOD Financiën.
Naar een brede hervorming …
Op het symposium heeft professor Mark Delanote, hoogleraar aan de Universiteit Gent en auteur van de algemene visienota, een ontwerp geïntroduceerd van bredere fiscale hervorming met de nadruk op de personenbelasting. De algemene visienota bevat brede principes maar geen concrete tariefvoorstellen. Doel: de belastingdruk op inkomen uit arbeid verlichten, de complexiteit en inconsistenties van het huidige belastingstelsel tegengaan door aftrekposten, belastingverminderingen en uitzonderingsregelingen af te schaffen. Bovendien wordt het wenselijk geacht om alle inkomsten uit vermogen op dezelfde manier te belasten om te voorkomen dat de staat het type investeringen van de belastingplichtigen beïnvloedt. Belangrijk om te weten: de visienota behandelt alleen de federale bevoegdheden.
… met vier basisprincipes in het achterhoofd
Met dit symposium wilde de FOD Financiën de deskundigen vooral de kans geven hun reflecties en voorstellen over een brede belastinghervorming te presenteren, gebaseerd op vier principes uit het regeerakkoord:
- Modernisering
- Vereenvoudiging
- Billijkheid
- Neutraliteit
Het huidige belastinglandschap is complex en onsamenhangend met veel uitzonderingsregelingen. Daar zijn alle deskundigen het over eens in hun algemene visienota. Het kader dat door het regeerakkoord werd geschetst, was gericht op meer billijkheid op alle niveaus:
- horizontale billijkheid in de belastingstructuur (alle belastingplichtigen met dezelfde financiële draagkracht moeten op dezelfde manier behandeld worden)
- verticale billijkheid (meer bijdrage van belastingbetalers met meer financiële middelen)
- billijk gebruik van overheidsmiddelen.
Belangrijkste overwegingen uit de algemene visienota
Arbeidsfiscaliteit
- Verlaging van het tarief en/of verbreding van de belastingschalen om de lasten op arbeid te verlichten (en tegelijk werkloosheids- en promotievallen te vermijden).
- Als de druk op de arbeid sterk afneemt, hebben de uitzonderingsregelingen om de belastinggrondslag uit te hollen geen bestaansreden meer.
- Alle vormen van inkomsten uit activiteit moeten in principe op dezelfde manier belast worden (specifieke regelingen vormen de uitzondering en moeten te verantwoorden zijn, bijv. auteursrecht) + afschaffing van het onderscheid tussen winst en baten.
Fiscaliteit van samenwoningsvormen
- Zo neutraal mogelijk, geen verschil naargelang men gehuwd is, wettelijk samenwoont of feitelijk samenwoont.
- De belasting wordt zo veel mogelijk op het niveau van het individu berekend. Uitgangspunt: elke belastingplichtige heeft recht op dezelfde belastingvrije som, maar er is een verhoging van de belastingvrije som voor werkelijk alleenstaande personen en extra vermindering voor personen ten laste (de vermindering zou niet langer verschillend zijn naargelang van het aantal kinderen, maar voor elk kind gelijk zijn/ Uitdoving van de regeling van onderhoudsuitkeringen/ Invoering van een nieuwe categorie van partner ten laste met uitdoving van de regeling van het huwelijksquotiënt).
Pensioenen en vervangingsinkomens
- Eerste pijler: aanpassing van de belastingvermindering (herwaardering van de bedragen; voorkomen dat het toekennen van een vervangingsinkomen tot een hoger netto-inkomen leidt).
- Tweede pijler: bij de berekening van de 80%-grens moet rekening gehouden worden met de derde pijler; het deel van de betaling dat de aftrekdrempel overschrijdt, moet als een voordeel in natura beschouwd worden; meer neutraliteit tussen uitkeringen in de vorm van renten of in de vorm van kapitaal.
- Derde pijler: herbeoordeling van het nut van deze regeling.
Fiscaliteit van inkomsten uit vermogen
- Belastingstelsel voor alle inkomsten uit vermogen: één belastingtarief met belastingverminderingen die duidelijk te verantwoorden moeten zijn.
- Belastingheffing op netto huurinkomsten op reële basis (einde van de belastingheffing op basis van het kadastraal inkomen); afschaffing van specifieke vrijstellingen (vrijstelling voor eigen woning) en vervanging door een algemeen abattement.
- Belastingheffing op alle meerwaarden, inclusief meerwaarden op aandelen (met mogelijkheid tot aftrek van minderwaarden).
- Afschaffing van de VVPRbis-regeling en liquidatiereserves, enz.
Verbruiksbelasting
- Afschaffing van een van de twee verlaagde btw-tarieven.
- Herindeling van goederen en diensten binnen de btw-tarieven.
Vergroening van de federale fiscaliteit
- Invoering van een CO2-heffing.
- Afschaffing van bestaande subsidies voor fossiele brandstoffen.
Ter vervollediging vind je hieronder de documentatie van het symposium (algemene visienota, presentaties van de sprekers …):
- Algemene visie met betrekking tot de bredere fiscale hervorming (FR) (PPTX, 1.54 MB)
- Recente werkzaamheden van de afdeling fiscaliteit en parafiscaliteit van de Hoge Raad van Financiën (NL) (PPTX, 2.39 MB)
- Proposal for a Green Tax Reform (en) (PPTX, 1.27 MB)
- Voorstel voor een groene belastinghervorming
- Voorstel voor een bredere fiscale hervorming
- Algemene visienota met betrekking tot de bredere fiscale hervorming (DOCX, 1.17 MB)
Minister Van Peteghem: “Ons belastingstelsel is verouderd!”
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem sloot het symposium af met lovende woorden over het werk van de deskundigen en academici in het kader van de bredere fiscale hervorming. Hij kondigde aan dat op basis van de reflectie en de verzamelde gegevens een actieplan zou worden opgesteld. Volgens de minister is ons huidige belastingstelsel gebaseerd op een verouderd model van een echtpaar met twee kinderen dat een eigen huis bezit, twee auto’s heeft en 40 jaar voor dezelfde werkgever werkt.
De minister wenst dat de algemene visienota voor een fiscale hervorming in de volgende jaren in zijn technische aspecten wordt uitgevoerd. De tijd is gekomen om te werken aan een belastingstelsel dat economische groei stimuleert en sociale vooruitgang ondersteunt, aldus de minister. Op 18 juli 2022 diende hij de Blauwdruk voor een bredere fiscale hervorming in dat alvast door de verschillende politieke partijen van commentaar is voorzien.
Vermindering belastingdruk op arbeid
- Verhoging van de belastingvrije som (van 9.270 tot 13.390 euro), oftewel het leefloon van een alleenstaande.
- De huidige belastingtarieven zouden met 5% worden verminderd.
- Creatie van een nieuwe belastingschijf met belastingtarief aan 50% voor inkomsten vanaf 84.740 euro.
- Schrapping Bijzondere Bijdrage Sociale Zekerheid.
- Verlaging vennootschapsbelasting voor kmo’s van 20 naar 15%, met verhoging van belastingschijf waarop verlaagd tarief van toepassing is van 100.000 euro naar 200.000 euro.
- In ruil daarvoor zouden ecocheques, cultuurcheques en sportcheques als loon belast worden. Er zou echter geen verandering zijn voor maaltijdcheques.
- De verlaging van de lasten op arbeid zou ook gecompenseerd worden door de afschaffing van een reeks belastingvoordelen die forfaitair worden gewaardeerd, zoals voordelen in natura (gratis terbeschikkingstelling van een woning, elektriciteit enz.), aandelenopties of auteursrechten.
Inkomen uit vermogen
- Daling van de roerende voorheffing van 30% naar 25%.
- Afschaffing van de uitzonderingsregeling.
- Belasting van roerende meerwaarden tegen 15%.
- Tarief van 25% voor onroerende inkomsten (met een forfaitaire kostenaftrek van 30% en een belastingvrije som van 6.000 euro).
Btw
- Harmonisatie van de verlaagde btw-tarieven die momenteel variëren tussen 6% en 12% tot een tarief van 9% (bv. woningrenovatie).
- Tarief van 0% op bepaalde producten zoals groenten en fruit, medische verzorging en openbaar vervoer.
Aanvullende pensioenen
- Geleidelijke afschaffing van de voorkeursbehandeling van een uitkering in kapitaal ten opzichte van een rente met betrekking tot de belastingregeling in de tweede pijler.
De volledige versie van de Blauwdruk voor een bredere fiscale hervorming, zoals deze is voorgesteld door Vincent Van Peteghem, kan hier worden gelezen: Blauwdruk NL.
Let wel: de laatste grote belastinghervorming in België dateert van 1962. Het heeft ongeveer vijftien jaar geduurd voor ze werd doorgevoerd. Wordt allicht vervolgd…
