
Het bevoegd bestuursorgaan van de vennootschap is verplicht om de jaarrekening op te maken of vast te stellen.
Alvorens een jaarrekening kan worden neergelegd bij de Nationale Bank van België, dient goedkeuring door de algemene vergadering plaats te vinden, op een datum vastgelegd in de statuten en welke dient te vallen binnen 6 maanden na afsluiting van het boekjaar. De neerlegging bij de Nationale Bank van België moet plaatsvinden binnen de 30 dagen nadat de jaarrekening is goedgekeurd door de algemene vergadering en ten laatste 7 maanden na de datum van afsluiting van het boekjaar.
De goedkeuring van de jaarrekening door de algemene vergadering is niet van toepassing voor ondernemingen ‘in vereffening’, de jaarrekening moet in dit geval enkel voorgelegd worden.
Het niet publiceren of laattijdig publiceren van de jaarrekening door de zaakvoerder, de bestuurder of de vereffenaar kan aanleiding geven tot verstrekkende gevolgen.
1. Strafrechtelijke sancties
- Geldboete van € 400,00 tot € 80.000,00 (= van € 50,00 tot € 10.000,00 te vermenigvuldigen met 8).
- En/of gevangenisstraf van één maand tot een jaar.
- Mogelijke hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders.
2. Burgerrechtelijke sancties
De door derden geleden schade wordt geacht voort te vloeien uit het niet neerleggen van de jaarrekening door de bestuurders binnen de wettelijk gestelde termijn. De bewijslast is bijgevolg omgekeerd: de bestuurders moeten bewijzen dat de niet- of laattijdige neerlegging van de jaarrekening de door een derde ingeroepen schade niet heeft veroorzaakt (art. 3:1, § 1, laatste lid WVV).

3. Gerechtelijke sancties
- Op vraag van iedere belanghebbende, het Openbaar Ministerie of na mededeling door de Kamer voor ondernemingen in moeilijkheden (KOIM), kan de Ondernemingsrechtbank de ontbinding uitspreken van een vennootschap die haar jaarrekening niet heeft neergelegd. In het verleden kon men pas de ontbinding uitspreken als de vennootschap gedurende 3 opeenvolgende boekjaren haar jaarrekening niet had neergelegd.
Voortaan kan dit vanaf het 1ste jaar!De vennootschap heeft echter de mogelijkheid om deze toestand te regulariseren en in praktijk merken we dat de Ondernemingsrechtbank deze regularisatietermijn van 3 maanden quasi altijd toepast voor verdere opvolging door de KOIM. De vordering tot ontbinding kan pas worden ingesteld na het verstrijken van 7 maanden te rekenen vanaf de datum van afsluiten van het boekjaar.
- Ambtshalve doorhaling in de Kruispuntbank van ondernemingen (KBO). De KBO-beheersdienst kan de Belgische vennootschappen ambtshalve doorhalen die, volgens de gegevens van de Nationale Bank van België, gedurende 3 opeenvolgende boekjaren niet hebben voldaan aan de verplichting tot neerlegging van de jaarrekeningen. Deze ambtshalve doorhaling is voorzien in artikel III.42, §1, 4° van het Wetboek van economisch recht (WER).
De vennootschap blijft ook na deze administratieve doorhaling juridisch gezien bestaan. De rechten en plichten (zoals de erkenning van de hoedanigheid als inschrijvingsplichtige onderneming, de verplichtingen om aangiftes in te dienen bij de btw en RSZ, enz.) blijven behouden onder voorbehoud van de beoordeling door de hoven en rechtbanken. Een doorhaling in de KBO heeft voor de vennootschap onder meer volgende gevolgen:
– De geregistreerde activiteiten mogen niet langer uitgevoerd worden.
– Rechtsvorderingen van de vennootschap worden onontvankelijk en kunnen niet gevorderd worden. Volledigheidshalve melden wij hier dat Het Hof van Cassatie oordeelt, in strijd met de lagere rechtspraak, dat de ambtshalve schrapping uit de KBO géén invloed heeft op de mogelijkheid om een rechtsvordering in te stellen (Bron: 22 september 2022, F.21.0144.F (verbreking van Bergen, 31.03.2020, 2020/RG/68)
In de praktijk stellen we ook vast dat er nefaste gevolgen zijn in de relatie met haar stakeholders, in het bijzonder de financiële instellingen.
De ambtshalve doorhaling wegens niet-neerlegging van de jaarrekeningen wordt ingetrokken wanneer de geregistreerde entiteit de ontbrekende jaarrekeningen neerlegt.
Tot slot zijn de doorhalingen en ingetrokken doorhalingen consulteerbaar via de applicaties en diensten die ter beschikking worden gesteld aan overheidsdiensten, het bestand van alle voor hergebruik beschikbare publieke gegevens, en worden ze ook bekendgemaakt in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad.
Is een entiteit het voorwerp van een doorhaling, dan is de informatie ook beschikbaar en zichtbaar via de toepassing “Public Search” en de Webservice Public Search.

4. Tarieftoeslag aan de Balanscentrale ingeval van laattijdige neerlegging
De tarieftoeslag bij laattijdige neerlegging vertegenwoordigt een bijdrage in de kosten die de federale overheid maakt voor de opsporing en opvolging van ondernemingen in financiële moeilijkheden en bedraagt bij neerlegging vanaf 1 januari 2025:
- Vanaf de eerste dag van de 9de maand na de afsluiting van het boekjaar:
– € 148,00 voor de kleine vennootschappen die gebruik maken van de mogelijkheid om hun jaarrekening volgens het verkort of micro model openbaar te maken
– € 492,00 voor de andere vennootschappen - Vanaf de eerste dag van de 10de en tot de 12de maand na de afsluiting van het boekjaar:
– € 222,00 voor de eerder vermelde kleine vennootschappen
– € 737,00 euro voor de andere vennootschappen - Vanaf de eerste dag van de 13de maand na de afsluiting van het boekjaar:
– € 443,00 voor de eerder vermelde kleine vennootschappen
– € 1.474,00 voor de andere vennootschappen
Deze bijdrage wordt door de Nationale Bank van België samen met de kosten voor de openbaarmaking van de betrokken jaarrekening geïnd, om vervolgens te worden doorgestort aan de Federale Overheidsdienst Financiën.
Wat kan uw klant doen indien deze niet akkoord gaat met die tarieftoeslag?
- U schrijft binnen een termijn van 18 maanden na de afsluitingsdatum van de jaarrekening in kwestie een gewone brief naar:
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie
Algemene Directie Economische reglementering
Dienst Boekhoudrecht, Audit, Coöperaties, Corporate Governance
Cel Jaarrekening
City Atrium – Vooruitgangstraat 50
1210 Brussel
- In deze brief roept u overmacht in en vraagt u de terugbetaling van de tarieftoeslag. U vermeldt eveneens de omstandigheden die het geval van overmacht hebben gevormd en het nummer van de bankrekening waarop de toeslag kan worden terugbetaald.
- Aan deze brief dient u een kopie van de “Mededeling van de neerlegging” (die u binnen 11 werkdagen na de neerlegging ontvangt) en alle bewijsstukken, die de ingeroepen overmacht kunnen staven, toe te voegen.
- De FOD Economie zal onmiddellijk de ontvangst van uw aanvraag bevestigen bij gewone brief. Hij kan u vragen om bijkomende inlichtingen te verstrekken of de toegezonden bewijsstukken aan te vullen.
- De beslissing van de afgevaardigde van de minister van Economie wordt u per gewone brief toegezonden. Bij positief gevolg wordt de tarieftoeslag automatisch op de in de brief vermelde bankrekening teruggestort door de FOD Financiën.
De aanvraag kan ook elektronisch verstuurd worden naar het e-mailadres , waarbij de mededeling van de NBB van de neerlegging, alsook de relevante bewijsstukken worden toegevoegd.
In praktijk stellen we vaak vast dat deze beroepsprocedure aan uw klant meer ereloon kost dan de toegepaste tarieftoeslag.
5. Fiscale boetes
Per maand vertraging in geval van niet-neerlegging van de jaarrekening kan ook een administratieve geldboete van € 25,00 tot € 250,00 worden opgelegd. Enkel de administratie van Registratie en Domeinen van de FOD Financiën kan deze fiscale sanctie toepassen.
6. Het bestuursorgaan stelt geen jaarrekening op
Welke mogelijke initiatieven heeft de algemene vergadering voorhanden indien in de uitzonderlijke situatie het bestuursorgaan geen jaarrekening zou opmaken?
Volgende acties kunnen overwogen worden door de aandeelhouders:
- Dagvaarding door de aandeelhouder(s) op straf van een dwangsom.
- Aanstelling voorlopig bewindvoerder op verzoek van de aandeelhouder(s).
- Ontslag huidig bestuursorgaan en benoeming nieuw bestuursorgaan.
Meer artikels als deze?